“Focus op de maakbaarheid”
De rol van Berghege bij de bouw van NIOO
De nieuwbouw van NIOO in Wageningen moet het toonbeeld worden van bouwen volgens de cradle to cradle (C2C)-filosofie in de breedste zin van het woord: bouwen met respect voor mens en natuur, optimaal gebruik van natuurlijke energiebronnen en de toepassing van materialen die oneindig deel uit kunnen blijven maken van de keten. Dit vergt duurzaam denken en handelen op hoog niveau in de voorbereidings- en uitvoeringsfase. Projectleider Henk Peters: "Over elk klein onderdeel moet goed nagedacht worden in dit unieke project. Dit kost meer tijd dan je van tevoren inschat. Niks gaat vanzelf."
Niet louter uitvoeren
Bouwen op basis van het C2C-principe vraagt veel van de rol van Berghege. Henk: “Alhoewel we veel ervaring hebben met het bouwen van hightech laboratoria, hebben we nog geen specifieke ervaring als duurzaam bouwer. Dat vraagt dus ook van ons omdenken in elke fase van het bouwproces. En dat betekent meedenken, tegenspel geven en een adviserende rol pakken. Onze focus ligt uiteindelijk toch op de maakbaarheid.”
Nieuwe vragen
Hij geeft als voorbeeld: “Elk onderdeel heeft uitgebreide voorbereiding nodig en roept vragen op waarmee we nog niet eerder te maken hebben gehad. We moeten dus voorbij de gebaande paden en uit onze routine zien te komen. Neem bijvoorbeeld de zonwering. De architect stelt voor deze te maken van bamboe. Prachtig, duurzaam materiaal. Maar wij vragen ons dan af of het niet te duur is, of het verscheept moet worden, of het bij toekomstig gebruik niet te veel herrie maakt, of de levensduur lang genoeg is en of er voldoende voorraad is. Omdat de materiaalkeuze telkens weer een behoorlijke zoektocht is, wordt vaak pas laat in het proces een definitieve keuze gemaakt. Als aannemer moeten we toch af en toe een duidelijk ultimatum stellen; de planning mag immers niet in gevaar komen.” Henk neemt de adviserende rol van Berghege heel serieus en heeft zich daarom grondig verdiept in het C2C-principe. Het duurzaam denken en handelen is voor hem inmiddels bijna tweede natuur. “Ik sta achter het principe. Er zit een heleboel uitdaging in.”
Continu opletten
Maar Henk moet het duurzaam denken en handelen ook overbrengen op de andere medewerkers. Ook hun routine doorbreken en zorgen dat ze anticiperen. Henk: “Niet alleen op de bouwplaats, maar ook in het bedrijf hebben we regelmatig werkoverleg waarin we onze ervaringen met de collega’s delen en hen meenemen in de do's en don'ts van duurzaam bouwen. Bovendien houden we iedereen op de hoogte met onze nieuwsbrief ‘De Lezer’ en via een reeks artikelen op de website. Nu werken we op de bouw nog vooral met onze eigen mensen. Zij weten inmiddels stuk voor stuk wat ze moeten doen en laten. Als straks het team uitgebreid wordt met onderaannemers en ingehuurde derden, wordt het lastiger. Dan zullen we alle zeilen bij moeten zetten om iedereen goed en op tijd te informeren. Zo zal geen enkele nieuwkomer de bouw op mogen gaan zonder dat hij bij de uitvoerder is langs geweest, het instructieboekje heeft gekregen en de uitleg heeft aangehoord. En ook dat is wat ons betreft niet genoeg. Continu zullen we de mensen op de bouwplaats scherp houden, in de hoop dat ze ook juist elkaar onderling attenderen en instrueren."